Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

CONTOH NASKAH PIDATO BASA BALI, NASKAH DHARMA WACANA,,NGEWERDIANG TRI HITA KARANA ANTUK NGEMARGIANG SAD KERTIH

NASKAH DHARMA WACANA
NGEWERDIANG TRI HITA KARANA ANTUK NGEMARGIANG SAD KERTIH

Inggih suksma aturang titiang mantuka ring pangeter baos inggian galah sane kapaica ring titiang, ngaturang sambrama wacana majeng ring ida dane sareng sami. Sadurung titiang ngelanturang atur, pinih kapertama lugrayang titiang ngaturang rasa angayu bagya majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning paswecan Ida presida iraga mesadu ajeng ring genah tur galahe sane becik puniki.

OM SWASTYASTU
Sane wangiang titiang Manggala Pemerintahan Kota Denpasar,
Majeng ring Dharma Dhyaksa Panureksa sane wangiang titiang,
Mantuka ring para sisia pemilet pacentokan sami sane wangiang titiang,
Ida dane sareng sami sane ten presida ojah titiang siki-siki sane dahat tresna asihin titiang.

Sane mangkin yening cingak kewentenan jagate pamekasne ring jagat Bali sampun wiakti matiosan ring kewentenan jagat duk e rihin. Sane matiosan punika wenten ring tradisi, kebudayaan, lingkungan miwah bidang-bidang sane lianan. Yening rereh ring kewentenan tradisi pastika sampun mecampuh sareng tradisi ring jagat tiosan, punika taler ring kewentenan kebudayaan nyane. Wenten taler tradisi-tradisi Bali nguni sane sayan nyurupan sekadi gotong-royong, tradisi briak briuk maka miwah tradisi pesangkepan. Lianan ring punika parilaksana warga utawi para janane sampun taler ngasoran sekadi “tindak kekerasan” sane sayan-sayan nincapan. Kewentenan byuta sekadi pesiatan ring desa adat taler sampun nincap.
Inggih ida dane, duaning kadi asapunika kewentenan byuta ring jagate, ngawit saking mangkin sepatutnyane iraga mapidabdab nabdabang jagat bali mangda aman tur trepti, presida raris ngawinang jagat bali ajeg. Pemargi sane presida kautsahayang makeh pisan, sekadi sane sampun kasuratang ring sastra-sastra agama Hindu ne. punika sane patut katelebang mangda iraga uning ring pemargi sane patut kalaksanayang. Pemargi sane wenten ring sastra sane sampun taler kalimbakang inggih punika Tri Hita Karana. Majalaran falsafah Tri Hita Karana punika jagat Baline prasida ajeg, saantukan falsafahe punika prasida nuntun para janane ngamecikan sehananin Parhyangan pinaka sarana genah ngaturang bhakti ring Ida Hyang Parama Kawi. Tri Hita Karanan taler presida nuntun para janane  ngemecikang pawongan sarana ngiket paiketan pasemetonan ring bali. Tri Hita Karana taler presida nuntun ring palemahan sane pinaka sarana ngemecikang indik kewentenan wewidangan Baline mangda asri saking kota rauh ring desa-desa.
Duaning kadi asapunika buat kasuksman Tri Hita Karana ne, patut punika kekardinin kalih kalimbakang pamekasnyane ring jagat Bali. Sinalih tunggil pemargi sane presida ngewerdiang Tri Hita Karana inggih punika medasar antuk Sad Kertih. Enem kesucian sane patut keajegan minakadi Atma Kertih, Samudra kertih, Wana Kertih, Danu Kertih, Jagat Kertih miwah Jana Kertih. Enem pahan kertih puniki patut kemargiang olih para janane sami sumangdene filsafah Tri Hita karana punika presida kawerdiang.
Inggih ida dane sami sane dahat wangiang titiang, sane mangkin  titiang jaga  ngatur uningayang nanginin indik pah-pahan ring Sad Kertih punika. Kapertama, sane kabaos Atma kertih inggih punika utsaha sane kalaksanayang mangda sida sang Hyang Atma nenten kaiket olih awidya. Duanin sang sane sampun kaliput antuk awidya pastika pacang bingung turmaning nenten presida meparilaksana nganutin kepatutan. Yening sampun bingung, jatmane sering melaksana sane boya sane ngawinan nenten medwe rasa prikemanusiaan. Yening sampun kadi asapunika pemargin ipun sinah pahan Tri Hita Karana sane ping kalih sane kebaos pawongan nenten presida memargi. Duaning punika ngiring iraga ngutsahayang mangda Sang Hyang Atma sane ngurip iraga presida suci. Pemargi sane keanggen nyuciang raga sekadi ngelakasanayang upacara pebayuhan miwah setata melajah sastra-sastra agama.
Ping kalih sane kebaos samudra kertih nenten ja wenten sios ngelaksanayang utsaha miara samudera, pasih miwah pesisi. Turmaning patut taler miara kalih ngelestariang kewentenan satwa sane maurip ring tengah segarane. Upaya sane presida kaanggen ngemargiang Sad Kertih punika, asiki ngelaksanayang upacara melasti miwah mapekelem ke tengahing segara, kalih nenten meparilaksana sane ngerusak wewidangan sane wenten ring segara punika.
Ping tiga indik wana kertih nenten ja wenten tios ngelestariang kewentenan alas sane pinaka genah para beburon e maurip. Tiosan ring kawigunan ipun dados genah ring para beburon, kewentenan alas taler pinaka paru-paru bumi sane presida nyaring angin mangda setata bersih tur akeh medaging oksigen. Utsaha sane presida kemargiang mangda alase asri, sekadi ngelaksanayang upacara Tumpek Wariga nyabran ngenem sasih. Ring sekala patut taler ngelaksanayang reboisasi utawi nandur taru ngawit ring pekarangan, telajakan, panegalan utawi ring alase sane sampun kerusak. Taler para umat Hindune sampun ngemargiang sinalih tunggil pemargi sane presida ngwangun wana sane asri, sekadi mekarya Parhyangan linggih Ida Bhatara ring tengahing wana.
Selanturnyane sane kabaos Danu Kertih inggih punika utsaha ngelestaring genah pewetuan toya utawi “sumber-sumber air” sekadi Pesiraman, Tukad, Danu miwah sane lian-lianan. Pastika ida dane sampun uning ring kawigunan toya sane presida ngurip sehananin sane maurip sane wenten ring jagate. Utsaha sane presida kaanggen jalaran mangdane kewentenan danu setata asri inggih punika nenten ngerusak taru sane wenten, turmaning ngemargiang upacara melasti miwah ngaturang pekelem ring tengahing danu. Lianan ring punika patut taler ngewangun parhyangan ring wewidangan danu punika mangda presida ngelestaring kesucian ring danu.
Sane kaping lima kabaos Jagat Kertih. Suksman Jagat Kertih punika utsaha sane kemargiang mangda presida ngewerdiang sane kebaos keharmonisan ring jagate. Keharmonisan punika pacang presida kemargiang yening para umat sampun ngemargiang Tri Hita Karana. Tri Hita Karana inggih punika keharmonisan sane kewangun I manusa sareng Dewa, I manusa sareng manusa maka miwah manusa sareng jagat genah ipun maurip. Yening iraga sareng sami sampun presida ngemargiang Tri Hita Karana pastika presida taler ngardi Jagat Kertih.
Raris sane kaping untat utawi kaping enem, punika kabaos Jana Kertih. Sane kabaos Jana Kertih inggih punika utsaha nyuciang raga mangda nenten kegoda olih maya. Pemargi sane keangge nyuciang raga ring niskala wantah ngelaksanyang upacara manusa yadnya sekadi pebayuhan. Tiosan ring ngelaksanayang upacara taler patut ngerereh keweruhan ring sekolahan.
Inggih ida dane sane suksmayang titiang, mangdane presida ngewerdiang Pawongan patut iraga ngemargiang sane kabaos Atma Kertih miwah Jana Kertih. Yening ngaptiang Parhyangan miwah Palemahan, parilaksana sane patut kemargiang inggih punika antuk ngelaksanayang samudra kertih, wana kertih, danu kertih miwah jagat kertih.
Inggih ida dane, kadi asapunika presida antuk titiang ngojahang pariindik utsaha ngewerdiang Tri Hita Karana melarapan antuk ngemargiang Sad Kertih. Kaping untat titiang ngaturang geng rne sinampura buat ketambetan titiang sane kelintang, tur maning yening prade wenten atur titiang sane nenten mungguh ring pekayunan ida dane, titiang taler ngelungsur pengampura. Sane mangkin atur titiang kasineb antuk ngaturang parama santih.

OM SANTIH SANTIH SANTIH OM

-->

Post a Comment for "CONTOH NASKAH PIDATO BASA BALI, NASKAH DHARMA WACANA,,NGEWERDIANG TRI HITA KARANA ANTUK NGEMARGIANG SAD KERTIH"